Yazarımız Dr. Mehmet Kaan Çalen  Bey’in  ”II. Meşrutiyet Döneminde Türk Tarih Düşüncesi” isimli eseri neşredilmiştir.

Bir dönemin tarih düşüncesini bilmek, o dönemi anlayabilmek adına çok önemlidir. “II. Meşrutiyet Döneminde Türk Tarih Düşüncesi” ismini taşıyan bu kitap, tarih düşüncesi gibi önemli bir kriterden yola çıkarak, Cumhuriyet’in laboratuvarı şeklinde tanımlanan bir dönemin daha iyi anlaşılmasına mütevazı bir katkı yapabilmek arayışının ürünüdür.

II. Meşrutiyet pek çok alanda olduğu gibi tarihçilikte de Cumhuriyet dönemi için bir temel vazifesi görmüştür. Tarihe ilginin arttığı, tarihin konu, zaman ve mekân plânında genişlediği, popüler ve ilmî düzeydeki yayınların muazzam ölçüde artış gösterdiği, ilk kurumsal tarih çalışmalarının ve belge neşirlerinin yapıldığı, Batılı usûllerin önem kazandığı, tarih felsefesine ve tarih yazımına ait çeşitli meselelerin ilk defa tarihçiliğimizin gündemine girdiği, geleneksel tarihçiliğin devrettiği mirasın eleştirel bir gözle değerlendirildiği, Cumhuriyet döneminde de temsil edilen Anadolucu, Türkçü, İslâmcı vs. tarih telâkkilerinin ilk örneklerinin vücuda getirildiği bir dönem olarak II. Meşrutiyet, modern Türk tarihçiliğinin üzerinde yükselebileceği zemini hazırlamıştır. Kitap, dönemin tarihçilerinin ve düşünürlerinin; tarih, tarihçilik, tarih yazımı, tarihin epistemolojisi, tarih metodolojisi, tarih eğitimi, tarihin faydası, millî tarih, millî kimlik gibi konularda ne düşündüklerini anlamak suretiyle II. Meşrutiyet dönemi Türk tarih düşüncesinin vücuda getirdiği birikimi ortaya koymaya çalışmıştır. Tamamını oku. »

Paylaş:

• 

Yazarımız Prof. Dr. İskender Öksüz  Bey’in “Niçin? Tarih – Devlet – Ekonomi – Yönetim” isimli eseri neşredilmiştir.

Prof. Dr. İskender Öksüz, “Niçin?”i anlatıyor:
Türk’üm Özür Dilerim‘de odak, daha ziyade teorik açıdan millet idi: Sosyoloji ve siyaset bilimine göre millet; Türk milliyeti aleyhtarlarının fikir taarruzu karşısında millet; nihayet kültür ve millet. Dolayısıyla otuz yıl önce Ayhan Tuğcugil adıyla yazdığım Türk Milliyetçiliği Fikir Sistemi- Teori’deki “Teori” uzantısı,Türk’üm Özür Dilerim kitabı için de geçerlidir. Elinizde tuttuğunuz bu kitap ise bir bakıma o teorinin uygulama denemesidir. Tamamını oku. »

Paylaş:

• 

“Bilimsel Sosyalizm”in, yani Komünizmin SSCB desteğinde Türkiye’yi kasıp kavurduğu günlerdi. Hani en yüksek makamlardan birindeki bir zâtın, “Solcu olmak adam olmaktır” vecizesini ettiği günler. Sol partimizin ve solcu belediye başkanımızın şehrimizde iktidar olduğu günler. “Zabıta!” çığlıkları arasında işportacılar dağılırken, onbeş-onaltı yaşlarında simitçi bir genç istifini bozmamış, sessiz ve sâkin kaldırımda yürüyüşüne devam etmişti. Zabıta memuru ona yaklaştı, durdu, bir şeyler konuştular ve memur onu bırakıp zabıtalığına devam etti. Arkadaşımla çocuğun yanına gittik ve ne olduğunu sorduk. “Ağabey” dedi çocuk, “bizim haracımızı falanca alır. Zabıta gelince onun ismini söyleriz, bize dokunmazlar.

Sonra arkadaşımla bunun felsefesini yaptık. “Sosyalist” geçinen bir belediyenin sosyalist geçinen bir meclis üyesi nasıl oluyor da on beş yaşındaki çocuktan, çocuk işçiden haraç alabiliyordu! Bu yaptığını ideolojisiyle, değerleriyle nasıl bağdaştırıyordu?

Ben sağcıydım ya. Bir zamanlar bütün ahlâklıların sağda, bütün ahlâksızların da solda bulunduğuna inanırdım. Günler geçip saçlarım ağardıkça şunu öğrendim: Ahlâklı-ahlâksız, namuslu-namussuz, yalancı-doğrucu dağılımıyla sağ-sol, milliyetçi-kozmopolit, dindar-pek-de-dindar-değil çizgilerinin pek bir bağlantısı yoktur. Her fikirde, her ideolojide ve inançta gayet eşit miktarda ahlâksız, namussuz, yalancı bulunmaktadır. Gayetle eşit ve gayetle laik bir dağılım vardır.

Bu buluş benim hayretimi gidermedi. Nasıl olurdu da muhafazakâr veya sosyalist veya milliyetçi veya dindar bir adam aynı zamanda hırsız, yalancı, ahlâksız olabilirdi? Bunu havsalam almıyordu. İtiraf edeyim ki hâlâ almıyor. Belli ki insanların kafasında kompartımanlar var. Hayatlarının şu şu şu bölümlerinde savundukları, inandıklarını ifade ettikleri değerle göre davranıyorlar. Fakat şu şu ve öteki bölümlerinde ise yalan, dolan ve hırsızlığın mubah olduğunu düşünüyorlar.  Tamamını oku. »

Paylaş:

• 

Prof. Dr. Muharrem Ergin’in Dede Korkut Kitabı’ndan(Ankara, 1958) nakledecek olursak, Ord. Prof. Dr. Mehmed Fuad Köprülü, “Bütün Türk Edebiyatı’nı terazinin bir gözüne, Dede Korkut Destanı’nı öbür gözüne koysanız, yine de Dede Korkut ağır basar” diyor. Bu tespit edebiyatımız açısından ne derece önemli olduğunu işaret ediyor olmalı Dede Korkut’un. Fakat yalnızca edebiyatımız açısından mı?

Tarih boyunca hikâyeleri dilden dile aktarılan Dede Korkut’un 16. asırda yazıya geçirilen eseriyle(Kitâb-ı Dedem Korkud Alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzân) birlikte Vatikan’ın 1940 yılına kadar -genel olarak- Türk tarihini arşivlemesi, tarihimizin aynı zamanda bir “dava tarihi” olduğunu ispatlamakta. Meraklandıkları her ne ise, korkuları da oradan kaynaklanıyor. Çünkü içinde Türk’ün olmadığı bir dünya tarihi yazılamamakta…

Dede Korkut’un Vatikan’da işi ne?

Türk tarihini ilgilendiren 1 milyonu aşkın gizli belge, yazışma ve mektubun Vatikan’da bulunduğu biliyoruz.  Gizli arşiv mahiyetinde olan bu belge, yazışma ve mektubun yanı sıra, Dede Korkut yazılarının en eski nüshaları da orada. Hattâ geçen sene, Vatikan’daki bu gizli arşivin gün yüzüne çıkması için Bahçeşehir Üniversitesi bünyesinde “Vatikan Araştırmaları Birimi” dahi kurulmuş. Birimin başındaki isim Türkiye Katolik Epsikoposlar Kurulu Basın Sözcüsü Rinaldo Marmara, Vatan gazetesinde yeralan habere göre, Türk tarihini ilgilendiren bu arşivlerle katalog çalışması yapacaklarını söylüyor.( 10.12.2012) Tamamını oku. »

Paylaş:

• 

Ömer Lütfi Mete, terkip sahibi bir insandı… O sadece birbirinden çok uzak iletişim alanlarında değil, asıl fikir alanında terkibi yakalamış bir aydın olarak tarihe geçti. Günümüzün din ve laiklik, devlet ve millet, etnik özgürlük ve millet bütünlüğü, ümmet bilinci ve millet olgusu, tasavvuf derinliği ve fıkıh vazgeçilmezliği gibi pek çok ihtilaf alanının pişekarı idi. Bu yüzden Ömer Lütfi Mete, günümüz nesillerinin unutamayacağı, tekrar tekrar incelemek zorunda kalacağı bir yerlilik ideolojisinin dervişi gibiydi.

Ömer Lütfi Mete, sahte çatışma alanları üreten popüler kalemler ne derse desin, yaptığı her işte kendi duruşunu sergiliyordu. İçinde yaşadığı toplumun medeniyet ve kültür birikimiyle problemi olmayan, belli bir kısmını görüp, belli bir kısmını yok saymayan Mete, bu tavrı sebebiyle birbiriyle çatışır görünen yapılara bir türlü yaranamamıştır. Yapay ayrımlardan rant bekleyenlere karşı, Ömer Lütfü Mete’nin “muhkem duruş”u hiç değişmedi. O, basit tahterevallilere binmeyi hiç düşünmedi. Kapitalizmin, küresel hegemonyanın dünyayı etkileyişine, bütün radikal reddiyecilerin ‘modernite’ karşısındaki eriyişine ve hayat tarzı birlikteliğine işaret etti.

Onunla ilk yüz yüze görüşmemiz, 22 Ağustos 2004 tarihinde, evinde gerçekleşmişti. O zaman çalıştığım Nesil Yayınları adına, kitaplarının yayınına talip olmuştum. Bu görüşme sırasında, kendisini sadece yazar-yayıncı ilişkisiyle tanımadığımı anlayınca mutlu olmuştu. “Yerden Göğe Kadar” ve “Asker ile Cemre” adlı romanlarını önceki yıllarda okuduğumu, 12 Eylül çerçevesinde çok sözü edilen “Çığlığın Ardı Çığlık”ı ikinci el kitapçılarındaki bütün aramalarıma rağmen bulamadığımı, gazete yazılarını kesip sakladığımı ifade ettikten sonra, iş görüşmesi, “yerlilik” zemininde akıp giden 3-4 saatlik bir sohbete dönüşmüştü. Kapıdan beni uğurlarken, “Kitaplar olur veya olmaz ama seni tanıdığıma sevindim” deyişi beni onurlandırmıştı… Tamamını oku. »

Paylaş:

• 

“İnsanlara nasıl tek tek yardım edileceğine dair genel bir reçete yok. Herkes kendinin doktoru olmak, aynı zamanda kendi başına tıbbi deneyimleri kazanmak zorunda.”

Nietzsche

“İnsan biçare ve tezad içinde bir mahlûktur.” Yaşamak bazen komple angarya. Kullanılmayan yaşamlar körelir, yazıhaneye döner. Issız, ışıksız, örümcek kaplı.Yazan yaşayanla, yazılan yaşananla, edebiyat hayatla aşık atamaz. İlla ki biri diğerinden üstün ilân edilecekse, bu yaşayabilendir, yazabilen değil. Üstün-insan yaşayan, Nietzsche’nin deyişiyle kanıyla yazandır. Tribün, tezahürat, yuhalama bilmez o; kenara çekilip seyretmez; iner sahaya, oyununu oynar; kâh kazanır, kâh kaybeder; kâh güler, kâh inler; finalde de her fani gibi ölümün tadına varırken, “Önemli olan yaşamaktı” der. Yaşama kabiliyetinden veya cesaretinden yoksun, yaşamanın getirdiği yükün, mesuliyetin cesametinden korkan ise yazar: Ya başkalarınca yaşananları ya da kendisinin nasıl ve neden yaşayamadığını.

Gazi Caddesi, şehrin şah damarı… Bilhassa tatil günleri iğne atsan yere düşmez, sanki şehirdeki bütün kan bu damarda toplanıyor. Elim sürekli boğazıma gidiyor, jiletin oturduğu yere. Kısa, kıpkırmızı bir çizgi. Bu sabah da tıraş faslı kanlı bitti.Ara sıra kaldırımlara konan şu kuşlar bile, benden daha emin adımlarla yürüyorlar bu caddede. Miyop bir mikrop gibi bütün uzaklarıma yayılıyor; tabelaları, camekân yazılarını okuyamıyor, en tanıdık yüzleri dahi fark edemiyorum. Saçlarımın süratle döküldüğü konusunda berberler mutabık. Bazısı genetik diyor, bazılarına göreyse şampuandan. Velhâsıl çürüyor, yaşlanıyorum. Yanımdan tuhaf tipler geçiyor, mesela az önceki kızcağız: Üzerinde medeniyetler tepiniyor sanki. Doğu önde, Batı bastırıyor, tam saha pres.Aklıma Akın geldi, “Çakal” filmindeki: Sevgilisi Deniz’e s.ktiri çektiği sahne.Yeri vakti geldi mi, yaşasın şekilci isyan. Elimizi kolumuzu bağlayan ikilemler, arada-kalmışlıklar, çaresizlikler… Gün olur biter mi? Biter, ölünce biter. Orhan Veli’nin de dediği gibi, ancak ölünce: “Şu kavga bir bitse dersin, / Acıkmasam dersin, / Yorulmasam dersin; / Çişim gelmese dersin, / Uykum gelmese dersin; / Ölsem desene!” Derdimiz sadece iki şey, mesela iki anlam arasında kalmak da değil ki. Keşke öyle olsaydı, ama değil. Bir de anlamsızlık var: Anlamsızlığın çekiçle yapılan felsefesi. Popüler adıyla: Postmodern felsefe.  Tamamını oku. »

Paylaş:

• 

“Nereye baksanız toplumsallaşmanın iletişim araçlarının gönderdiği mesajlarla ilgilenme düzeyiyle doğru orantılı bir şekilde ölçüldüğünü görürsünüz. İletişim araçları ve gönderdikleri mesajlarla ilgilenmeyenler gücül ya da gerçek düzeyde toplumsallaşmamış insanlar olarak kabul edilmektedir.”

[Jean Baudrillard - 'Simülakrlar ve Simülasyon']

İnsan, varoluşsal bağlamın dışında, empirik anlamda toplumsal bir varlıktır. Çünkü “düşünce (içsel iletişim)” dışında, “dışdünya” ve “dil ilişkileri (iletişim)” bağlamında insan toplumsal bir varlık olarak dünyaya gelir.  Nitekim: “Kişioğlu önce ‘sen’ olur, sonra ‘ben’ olur, ardından da ‘biz’ olur.” [Dücane Cündioğlu] Toplumsal bir varlık olan bu insan, içinde bulunduğu toplumsal yapının öğeleri çerçevesinde hayatını anlamlı hale getirir ve bu öğeler ona bir anlam dünyası yaratma imkanı tanır. İnsanı ‘insan’ yapan toplumsal yapının temelini ise, sosyal ilişkiler, sosyal değerler ve sosyal normlar üçlüsü teşkil etmektedir. Bunu da diğer bir sosyal gerçeklik olan iletişim ile beraber anlamak gerekir -ki, birisi olmadan diğer ol(a)maz. Nitekim, yapısalcı açıdan bakacaksak eğer, insanın etkileşimde bulunabilmesi iletişmesiyle mümkündür.

Bu toplumsallaşma (/etkileşim), insanın düşünsel tasarımlarını dilde açığa vurma haline biçim vermektedir. Neticede insan, iletişim süreçlerinde aynı zamanda kültürel ve tarihsel bir varlık olma durumunu yansıtır. Bu sebepten ötürü kişi, ilk iş olarak içinde bulunduğu toplumsal yapı uyarınca bir anlam dünyası oluşturur ve bu yapının kodlarıyla bir değer yargısı mizanseni meydana getirir. Çünkü toplumsal yapı, değer yargılarının sistematik bir biçimde işlev gördüğü olgusunu ifade eder. Misalen; Neolitik dönem insanının ölülerini evlerinin altına gömmesi, Ortaçağ insanının kutsallarıyla arasında bir aracının bulunması, Aydınlanma dönemindeki sorgulayıcı ve yargılayıcı insan modeli ve son olarak postmodern dünya insanının “bireyselleşme” (= bencileşme) deviniminin maksimum seviyede olması vb. durumlar, birbirinden farklı toplumsal ilişkiler yapısının insan prototipi tekvin etmekteki etkisine örnektir. Bunun gibi iletişim biçimleri de toplumsal yapı içerisindeki insanın zihinsel ve fiziksel süreçlerini, genel olarak kültürünü etkileyebilmektedir. Tamamını oku. »

Paylaş:

• 

“Gezginim, açık denizlerden yanayım Biraz da Akdenizliyim, bu işte böyle kalır”

Edip Cansever

Akdeniz. Güzel Akdeniz. “Kent havası insanı özgürleştirir” derler. Deniz kenarındaki kent havası daha fazla özgürleştirir. Mersin’deyiz. Ailecek. Biz bir yerde nadiren ailecek bulunuruz. Bu nedenle birkaç gündür “aşırının aşırısı” mutluyuz. Şimdi bu notu okuyan da çok geniş bir aile sanacak bizi. Nüfusun fazlalığından dolayı, “doğrudan aile” olamayıp, ancak “temsili aile” biçiminde varlığını sürdürebilen. Oysa dört kişiyiz; genel görünüm kısaca şu: Babam Mersin’de küçük bir siteyi yönetiyor. Beşinci kez seçildi. Ustalık dönemi. Demokratik diktatörlüğün kök salıp yükselişi. Umarım bu tekelleşme, tek-adamlaşma süreci bir tür saltanat ya da halifelik ile noktalanmaz. Başkanlığın babadan oğula geçmesi ya da babamın “Allah’ın Flamingo sitesindeki gölgesi” olarak kabul ve ilân edilmesi altından kalkabileceğim sorumluluklar değil. Devlet idaresini ele alamayan emekli bir ülkücünün dışavurumculuğu. Bastırılmış olanın geri ama eksik dönüşü. “Asansörleri meşgul etmeyin.” “Duş almadan havuza girmeyin.” “Oraya park etmek yasak.” Bir nevi avuntu. Ya da güç istenci. Kardeşim İstanbul’da, kişisel bir fetihle meşgul. Arada sırada da beni kıskandırmakla. Bense Elazığ’dayım. Okur, yazar, yürürüm; müzik eşliğinde. “Müziksiz yaşamak hatadır.” Tümdengelim. Milletimin birçok ferdi gibi Alman hayranıyım. İçindeki çocuğu öldürmemiş bir sosyal Darwinist. Anneme gelince… O, bu üç muhtaç ruh arasında mekik dokuyup durur. Hangimizin yanındaysa, diğerlerini özler. Su sıra üçümüz de yanında olduğumuzdan epey boşlukta. Özlem dolu bir özne ama nesnesi yok. Bu yüzden salgıladığı özlemi, bol keseden öğüde, öğretiye dönüştürüyor.

Tamamını oku. »

Paylaş:

• 

Dua ile…

“İnsan bu kadar süratli değişmelere ayak uyduramadı ve her an değişen dünya tabloları karşısında varlığı yeniden yorumlayamadı. Bu ise, dünyanın, insanın dışına taşması, artık yorumlanamaz, sürekli bir değişim haline girmesi demektir. İşte burada, dünya ayaklarımızın altından kayar, bizim olmaktan çıkar.”

[Kitap Şuuru]

“Şimdi, boşlukta dolanan serseri meteorlar gibiyiz; bir yörüngemiz yok. Kendi dünyamızdan koparıldık, ama bir başka dünyanın adamı da olamadık.”

[Kitap Şuuru]

“Sekülerleşen hayat ve rasyonel ahlak, insanda korku ve menfaatten başka davranış ilkesi bırakmadı… Aydınlanma, onu nefsine yani çevresine, maddeye tutsak etti ve hasta etti.”

[Türk Olmak Ya Da Olmamak]

“İnsanlık bir korku çağı yaşıyor. Zamanımız, gittikçe insanın korkularını çoğaltıyor ve yoğunlaştırıyor. İnsanlık hiçbir asrında böylesine yaygın ve derin korkular yaşamamıştır… Denilebilir ki, insan iki zıt korkunun pençesine düşmüş; hayat korkusu ve ölüm korkusu.”

[Kitap Şuuru]

“Kültür, toplum hayatının belli bir îmân çevresinde gerçekleştirilmesidir. Bu îmânın muhtevasını oluşturan varlık anlayışı, mukaddesler ve ölçüler, toplumun hayat önceliklerini ve sınırlarını belirler. Hayat, bu bakış açılarından kavranır, değerlendirilir ve bu ölçülerle yaşanır. Böylece, bütün cemiyetlerde hayat, bağlı olunan îmân manzûmesine göre belli bir üslûpta gerçekleşir ki, maddesi ve üslûbu ile kültür, budur.

Kültürlerin üslûbunu, içinde hayat bulduğu maddî şartlar ve hâkim îmân belirler. Târihi ve coğrafyası farklı olan kültürlerin üslûpları da farklı olur. Îmân ortaklığı büyük ölçülerde olsa da, târih ve maddî şartlardaki farklılıklar, yaşayış biçimindeki farklılıkları zarûrî kılar. Sonuç olarak diyebiliriz ki, her kültür özgündür ve içinde barındırdığı muhtelif renkleriyle birlikte zarûrî olarak millîdir.”

[Türk Dünyası Tarihi ve Türk Medeniyeti Üzerine Düşünceler] Tamamını oku. »

Paylaş:

•